KULT MB ZWYCIĘSKIEJ

Kyriotissa, Nikopoia - ukazanie Matki Boskiej Zwycięskiej

Kyriotissa - jeden z ikonograficznych typów przedstawiania Bogurodzicy, stojącej i trzymającej przed sobą medalion z popiersiem Chrystusa. Ten typ przedstawienia zwany był także Nikopoia - ukazanie Matki Boskiej Zwycięskiej.
Najstarsze wizerunki Maryi pochodzą z II w. - orantka, symbolizująca Kościół lub Maryja siedząca z Dzieciątkiem na kolanach.  Maryjne typy ikonograficzne wykształciły się w VI w., na wschodzie w sztuce bizantyjskiej. Nazwy ich pochodzą od ikon z kościołów Konstantynopola:

1. Blacherniatissa (Platytera) - Maryja Orantka ze wzniesionymi rękami - na piersiach w mandorli lub w medalionie wizerunek Chrystusa Emmanuela.

2. Kyriotissa (Nikopoia) - Maryja Zwycięska, stojąca lub tronująca z Dzieciątkiem na kolanach.

3. Eleusa - Maryja stojąca z Dzieciątkiem na ręku, które obejmuje ją za szyję.

4. Hodegetria - Maryja Przewodniczka - stojąca z błogosławiącym Dzieciątkiem na lewym ramieniu.